หลังการและเหตุผล
“เพลงกล่อมเด็ก” หรือ“เพลงกล่อมลูก” เป็นเพลงที่แม่กล่อมให้ลูกนอน หรือคนอื่นๆกล่อมให้เด็กนอน เผื่อให้ลูกมีความเพลิดเพลิน นอนหลับได้ง่าย สะท้อนถึงอารมณ์ ความรู้สึก ความรัก ความผูกพันระหว่างผู้เป็นแม่สู่ลูกน้อยอันเป็นที่รัก
จากการที่คณะผู้จัดทำโครงงานได้ศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับเพลงกล่อมเด็กและได้รวบรวมตัวอย่างเพลงกล่อมเด็กแต่ละภาคทั้ง ๔ ภาค ของไทย
จึงเห็นว่า“เพลงกล่อมเด็ก” หรือ “เพลงกล่อมลูก”เป็นวัฒนธรรมท้องถิ่นที่มีประโยชน์และมีคุณค่ายิ่งแฝงด้วยความรู้ แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนไทยในสมัยก่อนเป็นจุดเริ่มต้นปลูกฝังคุณธรรม แสดงถึงความรัก ความอบอุ่น ความผูกพันของแม่สู่ลูกอย่างซาบซึ้ง
ในปัจจุบัน“เพลงกล่อมเด็ก”แทบจะนับได้ว่าถูกลืมจนเกือบจะสูญหายไป ดังนั้นเราจึงจัดตั้ง“ชุมนุมอนุรักษ์เพลงกล่อมเด็ก” ขึ้นด้วยให้เห็นประโยชน์คุณค่า ประกอบกับ อนุรักษ์“เพลงกล่อมเด็ก” ไม่ให้ถูกลืม
วัตถุประสงค์ของชุมนุม
1. เพื่ออนุรักษ์เพลงกล่อมเด็กไม่ให้ถูกลืม
2. เผยแพร่เพลงกล่อมเด็กแต่ล่ะภาคในประเทศไทย โดย
- จัดทำเว็บบล็อกเผยแพร่
- จักทำแผ่นซีดี เพลงกล่อมเด็ก
- จัดทำแผ่นพับประชาสัมพันธ์
- สอนเพลงกล่อมเด็กในชุมนุม “อนุรักษ์เพลงกล่อมเด็ก”
เนื่อหา เรื่อง เพลงกล่อมเด็ก
เพลงกล่อมเด็กเป็นวรรณกรรมมุขปาฐะประเภทหนึ่ง
เพลงกล่อมเด็กเป็นวัฒนธรรมท้องถิ่นอย่างหนึ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงวามเชื่อและค่านิยมในท้องถิ่นต่างๆ
เพลงกล่อมเด็กแบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ
๑. เพลงกล่อมเด็กที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเด็ก มักเน้นให้เห็นความรักความเอาใจใส่ของพ่อแม่ต่อลูกของตน ๒. เพลงกล่อมเด็กที่มีเนื้อหาไม่เกี่ยวกับเด็ก เพลงเหล่านี้มักเป็นเนื้อเรื่องเกี่ยวกับการบรรยายสภาพความเป็นอยู่ หรือเกี่ยวกับการระบายความคับแค้นใจของผู้ขับร้อง หรือเกี่ยวกับคติสอนใจต่างๆ เพลงกล่อมเด็กประเภทนี้ เนื้อหาจะเกี่ยวข้องกับผุ้ใหญ่ที่อยู่รอบข้างผู้ขับกล่อมมากกว่าเด็กที่นอนในเปล ซึ่งจะฟังเพลงท่วงทำนองขับกล่อมช้าๆ ชวนให้นอนหลับ
เพลงกล่อมเด็ก
เป็นเพลงที่มีเนื้อความสั้น ๆ ร้องง่าย ชาวบ้านในอดีตมักร้องกันได้ เนื่องจากได้ยินได้ฟังมาตั้งแต่เกิด คือได้ฟังพ่อแม่ร้องกล่อมตนเอง น้อง หลาน ฯลฯ เมื่อมีลูกก็มักร้องกล่อมลูก จึงเป็นเพลงที่ร้องกันได้เป็นส่วนมาก เราจึงพบว่าเพลงกล่อมเด็กมีอยู่ทุกภูมิภาคของไทย และเป็นวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับการเลี้ยงดูเด็กในสังคมไทย ซึ่งหากศึกษาจะพบว่า
1.เพลงกล่อมเด็กมีหน้าที่กล่อมให้เด็กหลับโดยตรง ดังนั้นจึงเป็นเพลงที่มีทำนองฟังสบาย แสดงความรักใคร่ห่วงใยของผู้ใหญ่ที่มีต่อเด็ก
2.เพลงกล่อมเด็กมีหน้าที่แอบแฝงหลายประการ อาทิ
-การสอนภาษา เพื่อให้เด็กออกเสียงต่าง ๆ ได้โดยการหัดเลียนเสียง และออกเสียงต่าง ๆ ได้เร็วขึ้น
2.เพลงกล่อมเด็กมีหน้าที่แอบแฝงหลายประการ อาทิ
-การสอนภาษา เพื่อให้เด็กออกเสียงต่าง ๆ ได้โดยการหัดเลียนเสียง และออกเสียงต่าง ๆ ได้เร็วขึ้น
-ถ่ายทอดความรู้ต่าง ๆ ได้แก่ เรื่องราวเกี่ยวกับธรรมชาติ การดำเนินชีวิต การทำมาหากินของสังคมตนเอง การสร้างค่านิยมต่าง ๆ รวมทั้งการระบายอารมณ์และความในใจของผู้ร้อง
นอกจากนี้พบว่า ส่วนมากแล้วเพลงกล่อมเด็ก มักมีใจความแสดงถึงความรักใคร่ห่วงใยลูก ซึ่งความรักและความห่วงใยนี้ แสดงออกมาในรูปของการทะนุถนอมกล่อมเกลี้ยงเก็บเด็กไว้ใกล้ตัว
บทเพลงกล่อมเด็กจึงเป็นบทเพลงที่แสดงอารมณ์ ความรักความผูกพันระหว่างแม่-ลูก ซึ่งแต่ละบทมักแสดงถึงความรักความอาทร ทะนุถนอม ที่แม่มีต่อลูกอย่างซาบซึ่ง
-----------------------------------------------------------------------------------------